top of page
Ara

Çocuk Merkezli Oyun Terapisi (ÇMOT)

Yazarın fotoğrafı: Melisa DurmuşMelisa Durmuş

Çocuk Merkezli Oyun Terapisi

Çocuk Merkezli Oyun Terapisi (ÇMOT) temellerini Carl Rogers’in Danışan Merkezli Terapisi’nden almıştır. Carl Rogers’in prensipleri Virginia Axline tarafından 1940’lı yılların sonunda oyun terapisine uyarlanmıştır (Landreth, 2011).

Önceleri yönlendirici olmayan oyun terapisi adı ile bilinen bu terapide çocuğu değiştirmek ve kontrol etmek gibi bir amaç yoktur. Bu yaklaşımda amaç çocuğun kendi davranışlarının farkına varmasını sağlamak ve kendini yönetmesine izin vermektir. Terapist terapideki değişim için çocuğa ve onun kaynaklarına güvenir. Terapistle danışan arasında kurulan bu ilişki, çocuk tarafından büyümek ve gelişmek için kullanılır. Bu nedenle terapide asıl olan ilişkidir (Axline, 1949).

Axline 1969 yılında çocuk ve terapist arasındaki ilişkiyi geliştirecek temel 8 prensip belirlemiştir (Kranz ve Lund, 1993).

• Terapist çocukla gerçekten ilgilenir ve onunla sıcak bir ilişki kurar.

• Terapist çocuğu koşulsuz olarak kabul eder.

• Terapist ilişkide güven ve müsamaha hissettirir. Böylece çocuk kendini tamamen ifade etme özgürlüğüne kavuşmuş olur.

• Terapist çocuğun duygularına karşı oldukça duyarlıdır ve çocuğun duygularını nazikçe geri ona yansıtır böylece çocuk kendinin farkına varır.

• Terapist, çocukta sorumlu hareket etme kapasitesinin olduğuna derinden inanır. Çocuğun kişisel problemleri çözmede yeterli olduğunu bilir ve buna müsaade eder.

• Terapist çocuğun iç yönlendirmesine güvenir, ilişkinin her alanını yönetmesine izin verir.

• Terapist, terapötik sürecin doğal ilerleyişini kabul eder ve terapi sürecini hızlandırmaya çalışmaz.

• Terapist, çocuğun kişiliğine ve ilişkilerine yardımcı olacak terapötik sınırlar koyar.

Axline tarafından temelleri atılan ÇMOT daha sonra Garry Landreth tarafından daha sistematik hale getirilmiştir. ÇMOT çocuğun problemleri yerine ilişkiye odaklanmayı tercih eder. Bu ilişkinin çocuğun iyileştirme gücünü harekete geçireceğine inanır. Çocuk iyileşmeyi özenle hazırlanmış oyun terapi odasındaki oyuncaklar yolu ile gerçekleştirir. Çocuğun hangi oyuncağı seçip, hangi oyunu oynayacağı tamamen çocukça belirlenir. Çocuğun içinden gelen oyun yönlendirmesinin, terapistin dışarıdan sunacağı yönlendirmeden daha faydalı olacağına inanılır (Landreth, 2011).

ÇMOT’de problem yerine çocuk, geçmiş yerine şu an, düşünce ve hareketler yerine duygular, açıklama yerine anlayış, düzeltme yerine kabullenme önemlidir. Terapist komut vermesi yerine çocuğun terapötik süreci yönetmesi esastır. Değişim için ana güç terapistin bilgisi değil, çocuğun içsel kaynakları ve bilgeliğidir. ÇMOT genel olarak 2-10 yaş arasındaki çocuklarda kullanılır. Otizm, zeka ile ilgili sorunlar dışında depresyon, kaygı, takıntı gibi belli başlı çocuk sorunlarında etkilidir (Landreth, 2011).

ÇMOT’de danışanlar çocuklar, ebeveynler ise sisteme dahil edilen işbirlikçilerdir. Ebeveynin çocuğun yaşamında önemli bir yeri olmasından kaynaklı terapiye dahil edilen ebeveynlerle daha etkili sonuçlar alınmaktadır. Ailelerle çalışan oyun terapisti uzmanlığını tipik çocuk davranışı ve gelişimi hakkındaki bilgi ve ebeveynlik becerilerinin eğitimi aracılığıyla göstermelidir.

ÇMOT’de beceriler; yapılandırma becerisi, empatik dinleme becerisi, çocuk merkezli hayali oyuna girme becerisi, sınır koyma becerisi olarak sıralanabilir.

Yapılandırma becerisi çocuğun oyun seansının genel formatını anlayabilmesine yardımcı olur ve olası sorun ya da çelişkiler yaşamasını engeller. Oyun odasına girerken çocuğa doğru şekilde açıklama yapmak gerekmektedir. Tuvalet ihtiyacı terapi sürecinden önce giderilmeli çocuğa seans esnasında tuvalet ihtiyacı geldiğinde sadece bir defa odadan çıkıp bu ihtiyacı giderebilme imkanının olduğu belirtilmelidir. Seansın bitmesine yakın çocuğa oyun için kalan süreyle ilgili bilgi verilmeli ve seansın bitmesiyle kesin bir şekilde seans sonlandırılmalıdır.

Empatik dinleme becerisinde terapist çocuğa onu anladığını ve onun duygu ihtiyaçlarının kabul edildiğini hissettirir. Kelimeleri kullanarak terapist çocuğun ana aktivitelerini ve özellikle ifade ettiği duyguları yansıtır. Terapist aynı zamanda çocuğun oynadığı karakterlerin ya da kuklaların duygularını da yansıtır. Yansıtma sürecinde terapist yaptığı yansıtmaları çeşitlendirmeli ve doğal olarak yapmaya özen göstermelidir.

Çocuk Merkezli Hayali Oyuna Girme becerisinde, terapist oyunun hem aktörü hem de yönetmeni olan çocuğun oyuna davetiyle çocuğun verdiği tüm rolleri kabul eder ve o role uygun oynar. Terapistin oyun esnasında soru sormaması oyunun akışını sağlamak açısından oldukça önemlidir. Çünkü soruların cevaplanması çocuğun hayal gücünün akışını kesintiye uğratır.

Sınır Koyma becerisinde önceden sonuçları hakkında uyarılan çocuk bir sınırı aşmayı seçmişse, başına geleceklerden kendinin sorumlu olduğunu öğrenir. Oyun seanslarında terapist sınırları minimumda turar bu durum çocuğun sınırları hatırlaması ve duyguları rahatça ifade etmesini sağlayan bir ortam sağlar. Sınırların tutarlı bir şekilde tekrar edilmesi ve takip edilmesi, çocuğun meydan okuyan ve test eden davranışlarını azaltır. Oyun seanslarında aşılan her sınır için yaşatılan sonuç aynıdır: çocuk oyun odasını terketmeli ve seans sonlanmalı. Bu durum gerektiğinde terapistin otoritesini ortaya koymasını sağlar. Uyarıda bulunma sürecinde eğer çocuk terapistin önceden belirttiği kuralı bozarsa (2. defa tekrarlarsa), terapist çocuğu bir kez uyarırır. Bunun için önce terapist kuralı yeniden söyler ve çocuğun kuralı bozması durumunda nasıl bir sonuçla karşılaşacağını söyler. Hatırlıyor musun? Bana su dökemeyecektin, eğer bir kez daha yaparsan bu özel oyunumuzu bitirmemiz gerekecek gibi uyarı verildikten sonra, çocuk oyunu yeniden yönlendirmesi için, terapistin yeniden yapılandırmayı kurması gerekir. Sonucu yansıtmada ise eğer oyun içinde çocuk üçüncü kez aynı kuralı bozarsa, terapist çocuğa odayı terketme sonucunu yaşatması gerekmektedir.

841 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

ÖĞRENME AŞAMALARI

Gelişimsel yetersizliği olan bireylerin yaşam içerisinde bağımsızlık düzeylerini artırarak tipik gelişim gösteren akranlarıyla...

BEZLERİ ATALIM ÖZGÜRLÜĞE KOŞALIM :)

Tuvalet eğitimi; çocuğun uyku ve uyanıklık hallerinde dışkı ve idrar kontrolünü kazanması, yardım ve anımsatma olmadan tuvaletinin...

Comments


Yazı: Blog2_Post

LAVİNİA ANKARA ÖZEL EĞİTİM VE ERGOTERAPİ DERNEK MERKEZİ

05414811306

Eti Mahallesi Toros Sokak 39/17 Hanif Apartmanı kat 5 ÇANKAYA / ANKARA

©2020, LAVİNİA ANKARA ÖZEL EĞİTİM VE ERGOTERAPİ DERNEK MERKEZİtarafından Wix.com ile kurulmuştur.

bottom of page