TAM ÖZEL EĞİTİM PROGRAMI
Tam özel eğitim programı; Özel gereksinimli bireylerin ilgileri ve ihtiyaçları analiz edildikten sonra, tüm gelişim alanlarına (Dil Gelişimi, Psiko-Motor Gelişim vb.) ait hedef beceriler seçilerek oluşturulan, bütüncül bir bakış açısıyla bireyselleştirilmiş özel eğitim programlarıdır. Program öğrenci, aile ve öğretmenlerden oluşan bir kadronun birlikte çalışmasını hedef alarak yürütülmektedir. Bu yönüyle özel eğitimde olması gerekenler ve yapılanlar arasındaki uçurumu kaldırarak, olması gereken özel eğitim sürecini uygulamaya geçirmektedir.
Program dahilinde, standart öğretim yöntemlerinin kalıpları kırılarak, program amaçlarına ve öğrencinin o an içinde bulunduğu ruh hali, ilgileri ve ihtiyaçlarına göre öğretim yöntemleri arasında geçişler yapılarak en verimli eğitim süreci hazırlanmaktadır. Dünyamıza çekmeye çalışmayıp, dünyalarına girebilmek için oluşturulan programın her aşamasında öğrenciler eğitim alırken daha mutlu daha başarılı; ailelerimiz daha sağlıklı daha verimli bir yaşam sürmektedir.
Programın temel felsefesi günlük yaşamına uygun planlanan etkinlikler ile edinimi tamamlanan her bir beceri için genelleme aşamasını en kapsamlı şekilde tamamlayabilmektir. Günlük yaşamında dönütleri alınamayan hiç bir becerinin edinim, akıcılık, kalıcık ve genelleme aşamalarından oluşan öğrenim süreci tamamlanmadığı için bir sonraki aşamaya geçilmemektedir. Seans dışında da öğrendiklerini kullanan öğrencilerin daha bağımsız hareket ettiği, ailelerin daha umutlu ve motivasyonu yüksek olduğu programın uygulanma süreçlerinde edindiğimiz gözlemlerdendir.
Her ay güncellenen eğitim programları ile sürekli gözetim altında tutulan özel gereksinimli bireylerin aileleri; çocuklarının gelişim hızı ve tam özel eğitim programı sürecinin verimliliği hakında ayrıntılı bilgi sahibi olmaktadır. Ev ödevleri ile program amaçlarını uygulama şansı bulan ailelerin çocuları ile etkileşim düzeylerinin ve yaratıcılık düzeylerinin arttığı görülürken; daha bilinçli ebeveynler olarak sistematik bir sürecin içinde umutsuzluğa kapılmadan, güvenle bir sonraki adımı planladığı gözlemlenmektedir.
Düzenli olarak yapılan okul & eğitimci toplantıları, özel gereksinmli birey ile çalışma imkanı bulan tüm eğitimcilerin koordineli hareket etmesini sağlamaktadır. Bu durum öncelikle eğitim sürecinin bir bütün olarak ilerlemesini daha verimli , genel eğitim okullarında / kreşlerinde görev yapan eğitimcilerin süreci yönetmek konusunda daha bilinçli, öğrenciyi tanımak konusunda daha uzman, problem durumlar ile mücadele etmek konusunda daha profesyonel ve özel gereksinimli bireyi gruba katmak konusunda daha istekli olmasını sağlamaktadır.
Hedefimiz her alanda gelişen ve öğrenen; öğrendiklerini hayatında bağımsız olarak kullanabilen özgür bireyler yaratmaktır.
_edited_edited.jpg)
Ergoterapi Programı
Ergoterapi Programı : Bireylerin fiziksel, kognitif, psikososyal ve duyusal farklılıkları gibi bireysel özelliklerini göz önünde tutarak; birey için anlamlı ve amaçlı aktivitelere katılımasını, yaşam kalitesi ve refahını arttırmasını hedefleyerek çalışmalar yürüten bir alandır.
Ergoterapistler kişinin sahip olduğu fiziksel, duyusal, psikolojik, sosyal becerilerini geliştirerek günlük yaşam aktivitelerine katılımlarını ve bağımsızlık düzeylerini arttırmayı hedefler. Bu hedefe yönelik müdahaleler kişinin ihtiyaçlarına, isteklerine, ailenin ve toplumun beklentilerine göre şekillenir. Ergoterapi alanında özel gereksinimli bireyler ile yürütülen çalışmalarda, tüm çocukların odak noktası ve gelişimlerini destekleyen en önemli aktivite OYUN olduğu için, müdahale çalışmaları; özel eğitim sürecinde de oldukça önem verdiğimiz oyun becerileri içinde gömülü olarak sunulmaktadır.
Özel eğitim sürecinde ailelerimizin aklına takılan temel iki soruyu yanıtlayalım. Bunlardan birincisi ''Bireyin ergoterapiye ihtiyacı olup olmadığını nasıl fark edebilirim? '' Bu sorunuzun cevabı olarak ''Ergoterapiye İhtiyacı Olan Bireylerde Gözlenen Belirtiler'' listemizin bir kısmını inceleyebilirsiniz.
Yaşına uygun oyunlara ve ya hareketlere “yapamıyorum”, “beceremiyorum” der.
Sakardır, sürekli takılır ya da düşer.
İnsanlara ve ya mobilyalara çarpar, uzayda vücudunun yerini algılayamaz.
Oyuncakları ve ya boya kalemlerini kırar.
Boyama yapmaktan, yap-boz yapmaktan ve ya makasla kesmekten hoşlanmaz.
Dikkat dağınıklığına ve ya yeni göreve geçişi engelleyecek aşırı dikkate sahiptir.
Zayıf kas yapısı, sürekli uzanmak isteme ve ya çalışma masasında dik oturamamak gibi istekleri vardır.
Harfleri ters yazma / okuma (örneğin “b” yerine “d”), düzgün yazı yazma problemine sahiptir.
Kalemleri uygun şekilde tutamaz ve ya kaleme çok bastırarak yazar.
Zıplamaktan, sallanmaktan ve ya ayaklarının yerden kesilmesinden hoşlanmaz.
Hiperaktiftir, sakinleşemez, çok hızlı davranış değiştirir.
Kendine güven eksikliği ya da öğrenilmiş çaresizlik yaşar.
Yüzmeden, banyodan, sarılmadan ve ya saç kesiminden hoşlanmaz.
Dokunmaya, tatmaya, seslere ve ya kokulara aşırı tepki verir.
Fiziksel aktivite ve ya spor aktivitelerinden kaçınır.
Akranları ile arkadaş olmada problemler yaşar ve daha büyük ve ya küçük çocuklarla oynama eğilimi gösterir.
Motor görevler içeren işlerde yönergeleri takip edemez.
Sıralanan belirtileri inceleyebilir ve gözlemlerinize dayalı olarak ergoterapiye ihtiyacınızın olup olmadığı hakkında bir karara varabilirsiniz. Gelelim ikinci soruya '' Ergoterapistler hangi amaçlarla, nasıl çalışmalar yürütür? ''
Ergoterapi programı kapsamında ergoterapistler temelde aşağıdaki 8 temel alanda çalışmalar yürütmektedir:
Çocukların gelişim seviyesine göre özbakım aktivitelerinde bağımsızlıklarını sağlamak ve günlük hayatında ailenin üzerindeki yükü almak için çalışmalar yürütür.
Ağzın sürekli açık kalması, kas zayıflıklarından dolayı salya akımı, dil ve ağız egzersizlerinde sınırlılık, yutma problemleri, çiğneme problemleri, yemek seçme ve yemek repertuarının oldukça kısıtlı olması gibi oral-motor alanlar olarak belirlediğimiz alanlarda yaşanan sorunların giderilmesini sağlamak için çalışmalar yürütür.
Kaba motor becerileri olarak adlandırılan büyük kas gruplarında koordine etmekte yetersiz kalmak, aşırı sert ya da aşırı gevşek kaslara sahip olmak, temel motor hareketlerini gerçekleştirmekte zorlanmak gibi sınırlılıklar üzerinde çalışmalar yürütür.
İnce motor becerileri olarak adlandırılan küçük kas gruplarında yaşanan zayıflıklar, yaşına uygun becerilerin yerine getirilememesi ya da sürdürülememesi gibi sınırlılıkların yaşandığı alanlarda bağımsızlığa ulaştırmak için çalışmalar yürütür.
Görsel, dokunsal ve işitsel zeka üzerinde yaşanan sınırlılıklara yönelik etkinlikler ile bilişsel olarak daha etkin ve bağımsız bireyler için çalışmalar yürütür.
Vücudun her iki tarafının da ortak koordine edilmesine yönelik etkinlikler ile benlik algısını kazanmış bireyler için çalışmalar yürütür.
Dikkat süresi ve kalitesine yönelik yapılan etkinlikler ile uzun ve kısa süreli bellek kullanımında daha etkin ve bağımsız bireyler için çalışmalar yürütür.
İşleyen bellek hızında gözle görülür farklılıklar yaratarak bilişsel sürecin birey tarafından bağımsız olarak yönetilmesini sağlamak için çalışmalar yürütür. Bilimsel dayanaklarıyla Ergoterapi; özel gereksinimli bireyleri bağımsız bir şekilde topluma kazandırmak için çalışmaktadır.
Akademik Destek Programı & PREP-T PREP-M
Akademik destek programı; okuma-yazma ve matematik programlarını tamamlamış öğrenciler ile yürütülen, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından sınıf düzeylerine uygun olarak hazırlanan eğitim-öğretim programlarının desteklenerek yürütülmesi esasına dayanmaktadır.
Her birey özeldir ve kişisel farklılıkları ile dünyaya gelmektedir. Kişisel farklılıklar içerisinde; ilgilerin, zevklerin, yeteneklerin ve gereksinimlerin farklılaşması yer almaktadır. Her birey kişisel farklılıkları ile toplum içinde bir birey olarak var olmaktadır.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan temel eğitim müfredatı baz alınarak hazırlanan eğitim süreci, kişisel farklılıklar gözardı edilerek hazırlanmıştır. Bu nedenle standart eğitim ortamlarında, standart eğitim koşullarında ve standart eğitim yöntemleri ile sürdürülen bu süreci tolere edemeyen öğrencilerimiz eğitim sürecinde olumsuz yaşantılara maruz kalmaktadır.
Akademik eğitim sürecinde temel eğitim müfredatını takip eden ve kişisel farklılıkları incelenen öğrenci grupları '' Özgül Öğrenme Güçlüğü, Dikkat Dağınıklığı, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, Disleksi, Diskalkuli, Disgrafi, Dispraksi, Özel/Üstün Yetenek, '' gibi ilgi, ihtiyaç ve yeteneklerinin benzerliklerine göre kategorize edilmiştir. Kategorize edilmesine rağmen, öğrenim süreçleri incelenen aynı tanı grubuna dahil edilmiş öğrenciler arasında dahi farklılıklar görülmüştür. Bu nedenle yürütülmesi gereken akademik destek programının temelinde tanı grupları değil tümüyle bireyin ilgi ve ihtiyaçlarına odaklanan bireyselleştirilmiş eğitim programları yer almalıdır.
Tanı isimleri değil bireyin ilgileri temel alındığında ve standart öğretim yöntemlerinin oluşturduğu duvar kırıldığında öğrencilerimiz için bambaşka bir dünyanın kapıları açılacaktır.
Farklılaştırılan öğretim yöntemlerinin odak noktası öğrenci; bilimsel dayanağı öğrenci odaklı öğretim yöntemleridir. Öğrenim süreçlerinde kişisel farklılıklarından dolayı zorluklar yaşayan tüm öğrencilerimiz için geliştirilen bireyselleştirilmiş akademik destek programları; gerçek performanslarını ortaya çıkarmaları, olumsuz yaşantıları nedeni ile maruz bırakıldıkları öğrenilmiş çaresizlik çemberininden kurtulmaları, kırılmış ya da zedelenmiş özgüvenlerini yeniden kazanmaları, kişisel ilgileri ve yeteneklerinin farkına varmalarını sağlamak için yürütülmektedir.
Akademik destek programı; özgürlük meşalesini taşıyan, kişisel özelliklerinin farkında olan, robotlar değil düşünce üreten insanlar yetişitirmeyi hedefler.
.jpg)
Dil ve Konuşma Terapisi
Dil ve konuşma programı; dil ve konuşma becerilerinde sınırlılık, konuşma bozuklukları, artikülasyon becerilerinde sınırlılık, gecikmiş konuşma, akıcı konuşmada sınırlılık, sözel olmayan iletişim yöntemlerinde sınırlılık ve daha bir çok alanda her yaş grubundan özel gereksinimli bireylerle yürütülen bir programdır.
Dil ve konuşma programı kapsamında alınan hedef amaçlar yaş ve gelişim düzeyine göre farklılık göstermektedir. Ortak dikkat ve taklit becerileri gibi ön koşul becerleri içeren program ile 0/2 yaş döneminden başlayarak çalışma programları hazırlanabilmektedir. Özel gereksinimli bireylerin öncelikli gereksinimleri göz önüne alınarak hazırlanan dil ve konuşma programları tek başına yürütülmemektedir. Özel gereksinimli bireylerin ilgilerini takip eden oyun becerileri, günlük yaşamlarından yola çıkarak üretilen etkinli temelli eğitimler, beceri alanlarının her birinden alınan hedefler becerilere ait genelleme çalışmaları gibi genişletilmiş bir program içerisinde dil ve konuşma becerileri çalışılmaktadır.
Çene ve burun, nefes, dil ve dudak,yanak ve gırtlak egzersizleri özel gereksinimli bireyin fiziksel olarak dil ve konuşma programı kapsamında konuşma becerilerini öğrenmeye hazır olmasını sağlamaktadır.
Ortak dikkat, taklit, sıra alma, bekleme, dinleme, yönergeye uygun hareket etme vb. becerileri kazanan bireyler henüz dil ve konuşma becerllerine ait hazırlanan programa ait önkoşul becerileri edinmiştir.
Hayvan ve taşıtlara ait sesleri, çevresel sesleri ve sesli fonemleri taklit edebilen, kendi sesini tanıyan ve bilinçli şekilde kullanabilen bireyler, tam olarak ifade edemeselerde basit eylemler ile isteklerini bildirmeye başladığında programın diğer aşaması olan alıcı ve ifade edici dil becerilerine geçiş yapılmaktadır.
Alıcı dil becerileri için öğrenilmesi gereken nesne isimleri, ünitelere ayrılmıştır (Meyveler ünitesi, Giysiler Ünitesi vb.). Ünitelere ait nesne isimleri ve bu nesne isimleri ile ilişkilendirilebilecek eylemler kendi içinde 3 düzeye ayrılarak sistematik bir öğretim sürecine ulaşılmıştır. Alıcı dil becerileri öğretiminde amaç öğrencinin birden fazla seçenek arasından kendisinden istenen isim ya da eyleme ait görseli seçmesidir. Üniteler öğrencinin ilgi ve mevcut bilgilerine göre seçilir. Tamamlanan ilk 3 üniteden sonra zihninde şemalar oluşturan öğrenci için artık İfade Edici Dil Becerileri programı da yürütülmeye başlanmaktadır. İfade edici dil becerileri programında amaç öğrencinin kendisine sunulan görsele yönelik '' Bu Ne ? '' sorusu ve türevleri kullanılarak sorulan nesnelerin isimlerini; '' Ne Yapıyor? '' soru kalıbı ve türevleri kullanılarak sorulan eylemleri ifade edebilmesidir.
Bir sonraki aşamada; etkileşimli kitap okuma becerileri, eylem kartlarını anlatma becerisi, olay sıralama becerisi, soruya uygun yanıt verme becerileri ile program devam etmektedir. Bu süreçte hedefimiz öğrencimizin kurduğu cümlelerinin sözcük sayısını arttırmak, neden sonuç ilişkilerini kavramasını sağlamak, önce/sonra/ve gibi yapıları uygun durumlarda kullanmasını sağlamak, olumsuzluk ek ve sözcüklerini uygun durumlarda kullanmasını sağlamak olarak belirlenmektedir.
Programı oluşturan amaçlar gelişim aşamaları temel alınarak kategorize edilse de kişisel farklılıklar göz önüne alınarak güncellemeler yapılmaktadır. Her çocuk farklı hızlarda, farklı etkinlikler ile farklı ortamlar kullanılarak öğrenim sağlasada aynı basamaklardan geçmektedir. Belirtilen program aşamaları temel program aşamalarının bir kısmı olarak verilmiştir.
Özel eğitim sürecinde asla '' Acaba öğrenir mi ? '' sorusuna yer vermiyoruz; '' Nasıl öğrenir ? '' sorusunu referans alıyoruz.
Oyun Terapisi ve Oyun Becerileri Programı
Oyun; oynayan kişi için eğlenceli ve keyif verici olan,içsel motivasyonla gerçekleştirilen, bireylerin aktif katılımı ile kendiliğinden ve gönüllü olarak ortaya konulan etkinliklerdir (Garvey, 1990).
Oyun becerilerini edinen çocuklarımız; oyun esnasında yeni beceriler öğrenebilir, edinimi tamamlanmış beceriler üzerinde uzmanlaşabilir, akran ya da yetişkin etkileşimi ile sürdürülen oyunlarda sosyal etkileşim ve sosyal becerilerinde gelişme gösterebilir, iletişim fırsatlarını değerlendirerek konuşma becerilerinde gelişme gösterebilir, boş zamanlarını değerlendirebilecek etkinlikler üretebilir ve hayal gücünde gelişme gösterebilir. Oyun becerileri her yaş grubuna uygun olarak kategorize edilip çalışılabilmektedir. Gelişim dönemlerine göre oyun becerilerinin sıralaması aşağıdaki gibidir.
•Ses Oyunları.
(Sıra alma, Kendi kendine babıldama.)
•Sosyal Oyunlar.
(Örn., Cee oyunu.)
•Nesne İle Kurulan Oyunlar.
(Çocuğun oyun sürecinde artık ilgisini çeken tüm nesneler dahil olmuştur. )
•Araştırmacı-Keşfedici Nesneli Oyunlar.
(Çocuk oyuncaklarla genel
olarak keşfetmek için dokunarak, ağzına alarak, görsel olarak inceleyerek, koklayarak, vurarak, atarak ve düşürerek oynar.)
•Birleşimler.
(Çocuk oyun sırasında planlama yapmaya başlar. Birleşimler oluşturur: Genel birleşimler, Özel birleşimler, İlişkili birleşimler. Birleşimleri ayırır. ( Yapboz parçaları çıkarma vb). Çocuk bir nesneyi diğerinin içine koyarak, nesneleri kutulara koyarak veya belirli bir şekilde dizerek, üst üste koyarak oyuncakları birleştirir.)
•Sembol öncesi Oyun Becerileri.
(Nesneleri kendine yönelik olarak manipüle eder. Oyun eylemlerini/nesneleri diğerlerine genişletir. Oyun sırasında basit diziler oluşturmaya başlar.)
Sembol Öncesi Oyun Türleri:
Kendine yönelik yapar gibi yapma.
Çocuğun aracı olması. (Başkasına yönelik yapar gibi yapma.)
Basit şemalı diziler.
•Sembolik Oyun Becerileri.
(Çocuk bir nesneyi bir başka nesnenin yerine koyar ya da nesne olmadan yerine koyma davranışı sergiler. Oyuncak aracıdır. (Oyuncak figür eylemi gerçekleştirir.))
Sembolik Oyun Türleri:
Yerine koyma.
Olmayan bir şey için varmış gibi yapma.
Oyuncağın aracı olması.
Birden fazla şema içeren diziler.
Peki tüm bu karmaşık süreç özel gereksinimli bireylere nasıl öğretilebilir?
Öncelikle çocuğun ilgisini çekecek oyuncaklar ile ortam düzenlenir ve oyun oynamayı engelleyecek şeyler kaldırılır. Oyun planı kafamızda hazır olmalıdır ve oyun sürecinde genişletme yapabileceğiniz materyaller/oyuncaklar yakınınızda olmalıdır.
Hedef oyun aşaması için çocuğun oyun alanında ilgisini takip ederek göz hizasında kalınır. Başlattığı oyun sürecine dahil olunur ve genişletmeye başlanır. Süreç içinde gerek duyulan ipucu seçilir ve pekiştireç belirlenir. İpucu ve pekiştireçler sistematik şekilde dahil edilir ya da silikleştirilerek bağımsız şekilde oyun becerilerini edinmesi sağlanır.
Hedeflenen oyun becerisi sergilendiğinde, yetişkin ya da eğitimci yapılan eylemi anlatmaya başlar/betimler ve bir sonraki davranış için süreç tekrarlanarak devam eder.
Oyun becerileri her birey için her yaşta bağımsız düşünce üretmek amacıyla kullanılan en önemli yoldur.
Olumlu Davranış Destek Programı
Olumlu davranış destek programı; problem davranışlara yönelik bir davranış düzeltme programıdır. Tanı grubu ya da gelişimsel hızı fark etmeksizin her çocuğun; belirli ortam ve koşullarda düzenli olarak, kendisine ve/veya çevresine fiziksel zarar veren, sosyal etkileşim ortamlarından dışlanmasına neden olan, eğitim sürecini sekteye uğratan ve ortaya çıktığı süreçte çocuğun işlevsel kazanımlar elde ettiği davranış örüntülerine problem davranışlar denir.
Hedef davranış
Belirli bir rutine bağlı olarak hedef davranış ve ya davranışlar ortaya çıkıyor mu?
Sosyal etkileşime dayalı ortamlarda akranları tarafından dışlanmasına neden oluyor mu ?
Kendine ve / ve ya çevresine fiziksel ya da sözel olarak zarar veriyor mu?
Eğitim sürecini olumsuz yönde etkiliyor; yeni beceri edinimini engelliyor mu?
Öğrenci bu davranışları işlevsel olarak kullanıp, herhangi bir kazanım elde ediyor mu?
yukarıda ki sorulara EVET yanıtı veriyor ise bir problem davranış olarak tanımlanmalıdır.
Problem davranış olarak seçilen davranışların gözlemlenme aşaması, öncelikle ortam incelenmesiyle başlar. Problem davranışa etki eden ortam koşulları not edilir ve davranış gözlemlenir. Davranış ile ilgili süreç ayrıntılı olarak gözlemlenerek not edilir.
Davranış sonrasında özel gereksinimli bireyin elde ettiği kazanımlar not edilerek gözlem sürecimiz tamamlanır. 1 haftalık gözlemlerimiz sonucu aşağıdaki sorulara yanıt aranır.
Davranışın ortaya çıktığı ortamı bir hafta boyunca ayrıntılı incelediğinizde; davranış ile eş zamanlı olarak ortamda bulunan fiziksel koşulların, uyaran ya da kişilerin listesini oluşturdunuz. Davranışı etkilediğini düşündüğünüz bir etken var mı ?
Hedef davranışın ayrıntılı ve objektif bir tanımını, gözlemleriniz sonucunda, yaptınız. Hedef davranış, problem davranış olma koşullarını sağlıyor mu? Eğer davranış, problem davranış olma koşullarını sağlıyorsa, 1 haftalık gözlem notlarınızda yer alan davranış tanımları birbiri ile örtüşüyor mu?
Gözlemlenme süreci sonucunda 1 haftalık gözlem notlarınızı incelediğinizde, ortamda değişen durumlar varsa bunlar nelerdir? Değişen durumlar sonucunda çocuğunuzun davranış sonucunda sağladığı kazanımlarda bir değişim gözlemlendi mi?
Acil müdahale programınızı, yazılı olarak, sistematik şekilde aşağıdaki basamaklara göre hazırlayın,
Davranış gerçekleşmeden önce;
Davranışı etkileyeceğini düşündüğünüz öncülleri manipüle edin.
Çocuğunuzla etkileşimde bulunan tüm bireyleri plan ve uygulamasından, etkileşim düzeyine uygun olarak, önceden bilgilendirin.
Problem davranışın yerine koyacağınız olumlu davranışların listesini ve açıklamalarını hazırlayın.
Davranışa müdahale ederken uygulamamanız gereken aşamalar şu şekilde sıralanabilir:
Davranışı tümüyle görmezden gelin,
Hemen dikkatini farklı bir yöne çekin,
Planlanan olumlu davranışları destekleyin,
Olumlu davranışları gerçekleştirmeye başladığı her adımda pekiştirin,
Problem davranışa yönelik eğilimi tamamen yok olana kadar devam edin.
Programı uygularken sakin, net ve tutarlı olun; asla vazgeçmeyin.
Davranışa yönelim tamamen ortadan kalktığında programınızı değerlendirin;
Ortamda yer alan öncülleri değerlendirin.
Kişi ya da kişilerin programa bağlılığını ve uygulama yeterliliklerini değerlendirin.
Davranışın doğru tanımlanıp, gözlemlendiğini değerlendirin.
Olumlu davranışın işlevselliğini ve pekiştireçleri değerlendirin.
Süreç sonucunda çocuğunuzun problem davranıştan elde ettiği kazanımların ortadan kalkıp kalmadığını değerlendirin.
Yapmanız gereken değişiklikleri hazırlayıp bir sonraki davranışta programı uygulamak üzere hazır olun. Programı 1 ay boyunca takip edip tüm müdahalelerinizi, sonuçları ile not edin ve gelişimi karşılaştırın.
Süreci özel gereksinimli çocuğunuz ile iletişime geçen herkesin uyguladığından emin olduğunuzda, problem davranış olarak tanımladığınız davranışlardan olumlu davranış olarak belirlediğiniz davranışlara yönelik değişimleri net şekilde gözlemleyeceksiniz.